In blok 4 van het propedeusejaar stonden de beroepsrollen onderzoeker en voorlichter centraal. Voor de integrale opdracht heb in groepsverband gewerkt aan een voorlichtingsplan, ontwikkeld volgens het model van planmatige voorlichting, ter bevordering van een gezonde leefstijl onder niet-westerse allochtonen. Deze opdracht was afkomstig van de diëtistenpraktijk 2gether in Balance uit Den Haag, die hiermee de preventieactiviteiten ten aanzien van welvaartsziekten wilde uitbreiden. We hebben hierbij gekozen om ons specifiek te richten op de preventie van diabetes mellitus type 2 (DM2) onder de hindo(e)staanse bevolking in de stedelijke gebieden van Nederland. Hiervoor hebben wij, naast een uitgebreid literatuuronderzoek naar de etiologie en prevalentie van DM2, ook praktijkonderzoek gedaan binnen de gekozen risicodoelgroep. Het kwalitatieve onderzoek naar de leefgewoonten van de hindo(e)staanse populatie in Den Haag is uitgevoerd door middel van semi-gestructureerde interviews. Alle gesprekken zijn in huiselijke kring opgenomen en na afloop volledig getrancribeerd en gecodeerd. Tijdens deze interviews heb ik adequate communicatieve vaardigheden toegepast, afgestemd op de cultuur en afkomst van de doelgroep. De aldus verzamelde onderzoeksresultaten hebben vervolgens resulteerd in een evidence based voorlichtingsplan dat, samen met het concept van ons voorlichtingsmiddel en onze kritische reflectie hierop, werd vastgelegd in schriftelijk rapport. Ook hebben wij een samenvatting van onze methode, uitvoering en resultaten gepresenteerd in een afzonderlijke onderzoeksposter. Het was overigens een uitdaging om een geschikte en originele invalshoek voor een voorlichtingsmethode te vinden. Er bestaan immers al zoveel voorlichtingsinterventies op dit gebied, en de deelnemers van onze interviews bleken ook helemaal geen behoefte te hebben aan extra voorlichtingscampagnes. Daarom hebben wij onze voorlichtingsboodschap op een speelse en creatieve manier verpakt in de vorm van een multifunctioneel kaartspel, waarmee zowel kwartet als memory kan worden gespeeld. Dit kaartspel is tot slot ook aan onze docenten gedemonstreerd tijdens een interactieve presentatie, waarbij de meest belangrijke determinanten van gezond en ongezond gedrag door onze teamleden werden gepersonifieerd. Beide eindproducten, dus zowel de onderzoekposter als het voorlichtingsplan, werden uiteindelijk beloond met een 8.5.

In blok 2.4 van de opleiding Voeding & Diëtetiek stonden de verschillende (voedings)behoeften tijdens de diverse ontwikkelingsstadia en levensfasen van de mens centraal. Ongezond (eet)gedrag is in Nederland één van de belangrijkste oorzaken van vermijdbare ziekte en sterfte. Voedingsvoorlichting ter preventie van ziekte neemt daarom een steeds voornamere rol in binnen het werk van de voedingskundige/diëtist. Voor de integrale opdracht heeft onze tutorgroep zich, vanuit de beroepsrol van voorlichter, toegelegd op het ontwerpen van een voorlichtingsplan. De doelstelling van dit voorlichtingsplan was om, op planmatige wijze, een voorlichtingsactiviteit te ontwikkelen, te implementeren en te evalueren, ter preventie van een voedingsgerelateerd gezondheidsprobleem bij een leeftijdsspecifieke doelgroep. Hierbij is gebruik gemaakt van het Model van Planmatige Gezondheidsvoorlichting en Gedragsverandering, dat is gebaseerd op de inzichten uit het Precede/Proceed Model en het beslissingsprotocol van Intervention Mapping. Onze tutorgroep heeft gekozen om een interventie te ontwikkelen voor de preventie van dehydratie bij 65-plussers. Terwijl wij al redelijk ver met ons literatuuronderzoek waren gevorderd, leek het echter een onmogelijke uitdaging om een groep senioren te vinden die interesse had in een voorlichtingsbijeenkomst. Uiteindelijk werden we gelukkig enthousiast ontvangen bij buurtcentrum De Smitshoek in Bergschenhoek, die onder andere ontzorgmiddagen organiseert voor zorgvragers en hun mantelzorgers. Na de definitieve toestemming van deze opdrachtgever hebben wij vervolgens interviews (n=12) afgenomen onder bezoekers van het activiteitencentrum. Deze doelgroepanalyse was noodzakelijk om het risicogedrag, de belangrijkste (veranderbare) gedragsdeterminanten, en fase van gedragsverandering in kaart te brengen. Bovendien is een voormeting uiteraard ook een voorwaarde om achteraf het effect van onze preventiecampagne vast te kunnen stellen. Daarna hebben we voorlichtingsdoelen geformuleerd op het niveau van gezondheid, gedrag en gedragsdeterminanten. Vervolgens hebben we in de literatuur gezocht naar theoretische modellen en succesvolle praktijkvoorbeelden om hieraan geschikte methoden en technieken te kunnen ontlenen. Op basis van zowel literatuur- als praktijkonderzoek hebben we uiteindelijk theoretische methodieken en praktische technieken geselecteerd, die passend waren voor de gekozen doelgroep, gedragsdeterminanten en veranderdoelen. Ons voorlichtingsprogramma, compleet met draaiboek en bijbehorende voorlichtingsmaterialen, is vervolgens tot stand gekomen door het vertalen van deze methodieken en technieken naar didactische leerdoelen en werkvormen. Hierbij hebben we uiteraard in hoge mate rekening moeten houden met de specifieke wensen en behoeften, en de verschillende fysieke en cognitieve beperkingen, binnen deze seniorengroep. Uiteindelijk hebben we een interactieve voorlichtingsmiddag georganiseerd met onder andere andere een kennisquiz en een waterproeferij. Uit de effectmeting (n=20) en het tevredenheidsonderzoek, die we na afloop hebben uitgevoerd, bleek dat onze interventie niet alleen voldoende effectief was geweest, maar ook heel positief werd ontvangen, zowel door de deelnemers als door de organisatie. Tot slot volgde nog een procesevaluatie en een videopresentatie van onze succes- en verbeterpunten aan onze tutor. Ondanks dat wij ons schriftelijke verslag op het randje van de deadline hebben ingeleverd, en er dus geen tijd meer was voor laatste controle, hebben we hiervoor toch nog een 8.0 voor gehaald.